9 cách tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, giảm ốm vặt hiệu quả

1. Tìm hiểu về sức đề kháng ở trẻ 

Sức đề kháng là khả năng phòng vệ và chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, virus hay các tác nhân gây hại cơ thể. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, sức đề kháng còn khá kém do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Có 2 loại miễn dịch là miễn dịch chủ động (do cơ thể tự sản xuất kháng nguyên) và miễn dịch thụ động (trẻ nhận từ bên ngoài). Khi còn là bào thai, bé yêu sẽ nhận được kháng thể truyền từ mẹ. Sau sinh, trẻ bú mẹ cũng được tiếp nhận những kháng thể quan trọng. Tuy nhiên, sau 6 tháng tuổi, kháng thể thụ động này suy giảm nhanh cùng với sự tiếp xúc nhiều hơn về thế giới bên ngoài của trẻ, sẽ không đủ khả năng bảo vệ con được nữa.

5 dấu hiệu nhận biết bé có sức đề kháng yếu: 

   • Trẻ hay ốm vặt, mắc các bệnh truyền nhiễm như sốt, ho, cảm cúm, viêm họng, tiêu chảy…

   • Có biểu hiện bỏ bú, biếng ăn. 

   • Tiêu hóa kém, đi ngoài phân sống, rối loạn tiêu hóa. 

   • Trẻ không thích vận động, thường xuyên mệt mỏi, người bơ phờ.

   • Trẻ bị mất nước với biểu hiện da khô, tiểu ít, niêm mạc nhợt nhạt…

2. Khám phá 9 cách tăng sức đề kháng cho bé, giúp giảm ốm vặt hiệu quả

Trẻ có sức đề kháng kém sẽ thường xuyên ốm vặt hoặc mắc các bệnh về tiêu hóa. Từ đó khiến cơ thể mệt mỏi, không nhận đủ các dưỡng chất cần thiết để phát triển thể chất và trí tuệ. 

Áp dụng ngay 9 cách dưới đây, sẽ giúp bé yêu nhà bạn có sức đề kháng tốt, khôn lớn khỏe mạnh! 

2.1. Bí quyết tăng sức đề kháng cho trẻ sơ sinh hàng đầu: Cho bé bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời

Một phương pháp hiệu quả, an toàn và tiết kiệm giúp tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh là nuôi con bằng sữa mẹ. Dựa theo khuyến cáo của Hội Nhi Khoa Hoa Kỳ, trẻ sơ sinh phải được bú mẹ trong suốt 6 tháng đầu đời và kéo dài đến khi trẻ 24 tháng tuổi. Trong mỗi cữ bú, có hàng triệu bạch cầu sống từ sữa mẹ giúp nuôi dưỡng cơ thể trẻ phát triển. Đặc biệt, sữa mẹ có chứa cấu trúc 3 điểm vàng độc đáo gồm Sn-2 Palmitate, MCFA/SCFA, Phospholipids, cùng các thành phần như HMO và Alpha-lactalbumin. Tất cả những dưỡng chất “kỳ diệu” này là nền tảng giúp bé có hệ miễn dịch vượt trội, tiêu hóa dễ dàng và phát triển trí não - thị giác tối ưu.

2.2. Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học là giải pháp tăng đề kháng cho bé vừa dễ dàng thực hiện tại nhà, vừa mang lại hiệu quả tối ưu, nếu áp dụng đúng cách. Theo đó, bố mẹ nên tham khảo cách thiết lập bữa ăn lành mạnh, đảm bảo cân đối 4 nhóm dưỡng chất: chất béo, chất đạm, chất tinh bột, vitamin và khoáng chất; không nên chỉ tập trung vào một loại chất.

2.3. Ăn nhiều thực phẩm chứa sắt, kẽm, vitamin A, C, D…

Với trẻ ăn dặm và trẻ nhỏ, mẹ có thể tăng sức đề kháng cho bé bằng cách bổ sung các thực phẩm giàu sắt, kẽm, vitamin A, vitamin C và D… trong khẩu phần ăn mỗi ngày. 

Thực phẩm giàu chất sắt: Nấm hương, rau dền đỏ, bông cải xanh, các loại đậu, thịt bò, gà tây có tác động tích cực đến hệ miễn dịch của cơ thể. 

Thực phẩm giàu kẽm: Tôm, cua, gan động vật, thịt bò và các loại ngũ cốc. 

Thực phẩm có nhiều selen: Cá hồi, tôm hùm, nấm, lòng đỏ trứng, các loại ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch, hỗ trợ cải thiện chức năng miễn dịch, tăng khả năng chống lại tác nhân nhiễm trùng. 

Các loại vitamin A, vitamin E, vitamin C, vitamin D, vitamin nhóm B: Có nhiều trong rau xanh, hoa quả tươi như rau ngót, rau dề, bưởi, đu đủ, cam chanh, dầu oliu, đậu tương, quả gấc, vừng lạc rất tốt để tăng cường đề kháng cho bé, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn, da thô ráp hoặc mạch máu dễ vỡ (bầm tím) ở trẻ.

2.4. Bổ sung thực phẩm chứa lợi khuẩn giúp tăng sức đề kháng cho trẻ

Hãy bổ sung cho bé thực phẩm probiotics chứa vi khuẩn sống có lợi (sữa chua), prebiotics chứa chất xơ và và oligosaccharide (chuối, hành tây). Thực phẩm có lợi này sẽ hỗ trợ phát triển lợi khuẩn đường ruột, qua đó nâng cao miễn dịch giúp trẻ hạn chế ốm vặt hay gặp phải vấn đề tiêu hóa.

2.5. Cho bé uống đủ nước

Nước là một phần không thể thiếu trong bí quyết tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vai trò của nước là vận chuyển bạch cầu đi khắp cơ thể, kích thích đào thải độc tố và qua đó, nâng cao miễn dịch của bé tốt hơn. Ngoài ra, uống đủ nước mỗi ngày giúp trẻ ít gặp phải táo bón, sỏi thận, suy thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu. 

Thông thường, nhu cầu uống nước của bé được tính toán dựa trên độ tuổi, tình trạng sức khỏe, cân nặng hoặc một số tác động khách quan như nhiệt độ, thời tiết. Phụ huynh nên tập thói quen để bé uống nước chủ động. Ưu tiên nước đã được đun sôi để nguội trong vòng 12 - 24 tiếng. Không chỉ nước lọc, các loại nước ép rau củ quả, sữa chua hoặc trà xanh cũng được khuyến khích, nhằm bổ sung dưỡng chất đa dạng, bảo vệ miễn dịch và nâng cao sức khỏe của bé.

2.6. Tăng cường đề kháng cho trẻ bằng cách cho trẻ ngủ đủ giấc

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng giúp trẻ em khỏe mạnh cả thể chất và tinh thần. Nhiều nghiên cứu cho thấy, ngủ đủ giấc - đúng giờ hỗ trợ tăng cường đề kháng cho bé, cải thiện nhận thức, tư duy và não bộ, cũng như phát triển chiều cao lý tưởng. 

Mặt khác, bé ngủ sâu và ngon giấc là điều kiện giúp cho tế bào xung kích tự nhiên (vũ khí của hệ miễn dịch có tác dụng tấn công vi khuẩn và tế bào ung thư) được sản sinh nhiều hơn. Nhờ đó, trong sinh hoạt hàng ngày, trẻ ít có biểu hiện cáu gắt, khó chịu, mệt mỏi, cũng như giảm nguy cơ nhiễm trùng hiệu quả.

Nhìn chung, ở mỗi giai đoạn khôn lớn, giấc ngủ của trẻ có thể khác nhau. Trẻ dưới 1 tuổi cần có 12 - 16 tiếng ngủ/ngày; trẻ từ 1 - 2 tuổi cần có 11 - 14 tiếng ngủ/ngày; trẻ 3 - 5 tuổi cần có 10 - 13 tiếng ngủ/ngày và trẻ dưới 6 - 12 tuổi cần có 9 - 12 tiếng ngủ/ngày. Để bé yêu được ngủ ngon, không đột ngột giật mình hay thức giấc vào ban đêm, phụ huynh nên đọc sách, massage thư giãn hoặc ru con bằng âm nhạc êm dịu. 

Xem thêm: Trẻ ngủ mỗi ngày bao nhiêu tiếng là đủ?

2.7. Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên

Luyện tập thể thao là một trong những cách tăng sức đề kháng cho trẻ được chuyên gia khuyến khích áp dụng. Thông qua hoạt động thể chất, cơ thể bắt đầu giải phóng một lượng kháng thể tự nhiên - Cytokine có tác dụng kháng viêm, tiêu diệt “những kẻ tấn công gây hại”. Cùng với đó, duy trì vận động mỗi ngày giúp bé tăng cường sức khỏe dẻo dai, kích thích cảm giác thèm ăn, ăn uống ngon hơn, cũng như cải thiện tâm trạng vui vẻ. 

Vì thế, bố mẹ đừng lo lắng nếu con bị ngã đau hoặc thời tiết khắc nghiệt làm cho trẻ ốm vặt. Hãy tập thói quen để trẻ vận động mỗi ngày, duy trì đều đặn cho đến khi trưởng thành để nâng cao miễn dịch tốt nhất. Một bài tập thể thao phù hợp với trẻ sơ sinh và trẻ em, bao gồm: 

   • Với trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi: Bố mẹ nên massage, thực hiện một số bài tập về tay chân, giữ thăng bằng với bóng hoặc nâng cao đầu để phần cổ của trẻ được cứng cáp. 

   • Với trẻ em lớn hơn: Hãy cho bé đi bộ trong công viên, đi xe đạp bốn bánh, bơi lội, trượt băng hoặc ném bóng để xương khớp được linh hoạt và khỏe mạnh. 

2.8. Đừng quên tiêm chủng đầy đủ cho bé 

Trong giai đoạn đầu đời, hệ miễn dịch của con chưa phát triển hoàn thiện nên tiêm chủng là cách tăng sức đề kháng cho trẻ cần thiết, giúp bảo vệ sức khỏe tổng thể, cũng như giảm nguy cơ nhiễm trùng. Bố mẹ nên đưa bé đi tiêm phòng đúng thời gian, đúng chỉ định vắc xin cần thiết như sau: 

• Vắc xin phòng thủy đậu, bệnh sởi, quai bị hoặc rubella dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi. 
• Vắc xin phòng viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa do phế cầu dành cho trẻ sơ sinh từ 6 tuần - 5 tuổi. 
• Vắc xin phòng tiêu chảy do nhiễm Rotatus, dành cho trẻ sơ sinh từ 6 - 24 tuần tuổi (dùng loại Rotarix), 6 tuần - 6 tháng tuổi (dùng loại Rotavin), 7.5 - 32 tuần tuổi (dùng loại Rotateq). 
• Vắc xin phòng cúm dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi. 
• Vắc xin phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt dành cho trẻ em 6 tuổi. 
• Vắc xin phòng thương hàn dành cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. 

2.9. Tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa của bé

80% tế bào miễn dịch của trẻ em nằm ở hệ tiêu hóa. Điều này lý giải tại sao đường ruột khỏe mạnh là bí quyết tạo ra đề kháng vững vàng, giúp bé yêu được ăn ngon và ngủ sâu, cũng như tăng cường phát triển toàn diện. Thông thường, nhiều phụ huynh bồi dưỡng hệ tiêu hóa của trẻ bằng cách sử dụng “thực phẩm vàng” là sữa. 

Đối với trẻ sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, hỗ trợ cải thiện tiêu hóa và tăng cường đề kháng tối ưu. Chị em nên duy trì nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục kéo dài thêm 2 năm, để trẻ được hấp thu dưỡng chất đầy đủ, tăng cơ hội phát triển toàn diện khi trưởng thành. 

Nhìn chung, hệ miễn dịch khỏe mạnh là nền tảng vững chắc giúp con chống chọi hiệu quả với tác nhân có hại từ môi trường. Ngay hôm nay, bố mẹ hãy áp dụng cách tăng cường đề kháng cho bé, để vừa bảo vệ sức khỏe toàn diện, vừa hỗ trợ con yêu lớn khôn tự nhiên, từ đó thỏa sức khám phá những điều kỳ thú từ thế giới xung quanh!