Trẻ sơ sinh ngủ ít nguyên nhân do đâu? Có đáng lo không?

1. Trẻ sơ sinh ngủ ít là như thế nào?

Thông thường, thời gian của trẻ sơ sinh vào giai đoạn đầu đời sẽ dành hết cho giấc ngủ, chiếm khoảng 16 đến 18 giờ mỗi ngày. Khoảng thời gian này được chia đều vào cả ban ngày lẫn ban đêm, mỗi giấc ngủ kéo dài từ 2 đến 4 giờ. Trong đó, những lúc thức giấc chủ yếu là trẻ bú sữa và sau khi bú no sẽ tiếp tục chìm vào giấc ngủ.

Hầu hết trẻ sơ sinh đều có thời gian ngủ giống nhau. Tuy nhiên, do môi trường, điều kiện và nơi sinh sống khác nhau mà một số trẻ sẽ có sự khác biệt. Vì vậy, để xác định được trẻ sơ sinh ngủ ít hay không mẹ cần dựa vào tổng thời gian ngủ một ngày của trẻ. Nếu thời gian ngủ của trẻ ít hơn 10 tiếng thì có thể trẻ đã gặp phải vấn đề ngủ ít.

2. Vì sao trẻ sơ sinh ngủ ít?

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh ngủ ít đi:

2.1. Trẻ gặp vấn đề về tiêu hóa

Theo nghiên cứu của Bệnh viện Nhi Trung ương, có tới 40 - 70% trẻ dưới 6 tháng tuổi bị rối loạn tiêu hóa ít nhất 1 lần. Nguyên nhân chủ yếu do hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, còn khá non nớt và nhạy cảm nên dễ bị tác động bởi dinh dưỡng từ sữa mẹ hoặc sữa công thức. 

Cụ thể, nguồn sữa sẽ bị ảnh hưởng nếu mẹ hay ăn các thực phẩm khó tiêu như đồ ăn cứng, chứa nhiều dầu mỡ, chất béo, đồ cay nóng… Trường hợp các bé được nuôi bằng sữa công thức, nếu sữa chứa đạm biến tính, kết cấu phân tử lớn, dễ bị vón cục có thể gặp triệu chứng rối loạn tiêu hóa như chướng bụng, đầy hơi, đau thắt bụng. 

> Xem thêm: Mẹ ăn gì tốt cho hệ tiêu hóa trẻ sơ sinh?

Tình trạng trên không chỉ làm trẻ mệt mỏi, khó chịu, thường xuyên quấy khóc khó chịu mà còn khiến cơ thể trẻ hấp thụ dinh dưỡng kém, dẫn đến nhẹ cân, suy dinh dưỡng, chậm phát triển.

2.2. Trẻ bị môi trường xung quanh tác động

Giấc ngủ của trẻ rất dễ bị ảnh hưởng nếu không gian luôn xuất hiện những tiếng ồn. Cùng với đó là vị trí ngủ quá nhiều ánh sáng, tiếp xúc gần với các thiết bị điện tử như tivi, điện thoại hay không gian ngủ bị gò bó, bí bách, thiếu sự thông thoáng. Tất cả những yếu tố trên sẽ khiến trẻ dễ bị giật mình tỉnh giấc và khó đi vào giấc ngủ, dẫn tới tình trạng trẻ ngủ ít hơn so với bình thường.

2.3. Trẻ sơ sinh ngủ ít do tã bị bẩn

Không thể phủ nhận lợi ích của việc mặc bỉm cho bé khi còn ở giai đoạn sơ sinh sẽ giúp cho việc dọn dẹp nhanh chóng, đảm bảo vệ sinh hơn. Tuy nhiên, nếu mẹ không chú ý thay tã thường xuyên, tình trạng ướt tã hoặc bỉm đầy sẽ khiến cho bé cảm thấy không thoải mái và dễ thức giấc.

2.4. Bé bị đói

Như đã chia sẻ, thời gian thức giấc của trẻ sơ sinh phần lớn là để bú sữa, nhằm bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể. Sau khi bú no bé sẽ tiếp tục ngủ. Do đó, nếu không được cho bú đủ thì trẻ rất dễ bị đói và ngủ không sâu giấc. Bên cạnh đó, những trẻ bị thiếu chất như canxi, kẽm… cũng rất khó ngủ, hay bị giật mình.

2.5. Trẻ bị thiếu chất

Thiếu hụt canxi, vitamin D, kẽm cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ ngủ không sâu giấc, ngủ ít, thường bị giật mình và bứt rứt khó chịu khi ngủ. 

2.6. Trẻ không phân biệt được ngày và đêm

Một số trẻ sơ sinh có thói quen thức đêm ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Mẹ có thể nhận biết được khi thấy trẻ quẫy đạp nhiều hơn vào ban đêm. Khi chào đời trẻ vẫn giữ thói quen này, dẫn đến tình trạng ngủ ít về đêm. 

2.7. Do bệnh lý

Hệ miễn dịch và đề kháng của trẻ sơ sinh khá kém, nên trẻ rất dễ mắc các bệnh về đường hô hấp như cảm lạnh, viêm họng, viêm mũi… Khi bị bệnh cơ thể trẻ rất yếu, mệt mỏi và bú kém nên khả năng cao sẽ ngủ ít và khó ngủ.

3. Trẻ sơ sinh ngủ ít có sao không?

Các nghiên cứu cho biết, giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đến sự phát triển của trẻ sơ sinh. Bé ngủ sâu, ngon giấc sẽ hấp thụ tối đa oxy, năng lượng và sản sinh nhiều hormone tăng trưởng, giúp phát triển chiều cao và thể chất vượt trội. Đồng thời, giấc ngủ được đảm bảo cả thời gian và chất lượng còn góp phần giúp bé phát triển trí não, nhận thức và tăng cường cảm xúc.

Trong vòng 6 tháng đầu, chu kỳ ngủ của trẻ khá ngắn, gồm 10 - 15 phút ngủ sâu và 10 - 15 phút ngủ động. Do vậy mà mẹ cảm thấy trẻ ngủ ít và hay vặn vẹo trở mình. Tuy nhiên đây lại là điều bình thường ở trẻ trong giai đoạn ngủ động. 

Qua khỏi giai đoạn trên, khi trẻ sơ sinh ngủ ít hoặc không ngon giấc sẽ khiến trẻ thường xuyên thức giấc, quấy khóc, cáu kỉnh… về lâu dài ảnh hưởng đến sức khỏe và trí tuệ. Thêm vào đó, nếu trẻ gặp vấn đề về giấc ngủ - như mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn đường hô hấp, cũng có thể làm gián đoạn quá trình sản xuất hormone tăng trưởng, từ đó gây nhẹ cân, thấp còi, suy dinh dưỡng.

Có thể nói, tình trạng ngủ ít có tác động xấu đến sự phát triển và nhận thức của trẻ. Vì thế, đây là vấn đề các bố mẹ cần lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh, nên tìm hiểu kỹ nguyên nhân là do đâu để có biện pháp xử trí kịp thời.

4. Mách mẹ cách khắc phục tình trạng trẻ sơ sinh ngủ ít

Để giúp trẻ ngủ đủ giấc, ít giật mình và đảm bảo trẻ phát triển tốt nhất, phụ huynh có thể áp dụng một số phương pháp dưới đây:

4.1. Tập cho trẻ phân biệt ngày và đêm

Trẻ sơ sinh chưa thể phân định được sự khác nhau giữa ngày và đêm, nên dễ gây ra những lộn xộn về giấc ngủ. Bố mẹ có thể giúp trẻ phân biệt và tạo thói quen thức nhiều vào ban ngày - ngủ lâu hơn vào ban đêm. Bằng cách kéo rèm che để ánh sáng chiếu rọi vào phòng, dành thời gian chơi đùa, nói chuyện, hát cho bé nghe và không cần “cắt đứt” mọi tiếng ồn vào ban ngày, nhằm tập cho con làm quen dần với các âm thanh từ môi trường xung quanh. Ngược lại, vào ban đêm, mẹ nên giữ yên lặng, nói khẽ và đảm bảo không gian yên tĩnh để trẻ dễ đi vào giấc ngủ.

4.2. Đảm bảo cho bé bú no trước khi ngủ

Trung bình lượng sữa trẻ sơ sinh cần được cung cấp là 600ml/ngày, ước tính khoảng 8 - 12 cữ bú trong một ngày. Vì thế, để đáp ứng nhu cầu giúp trẻ có giấc ngủ dài hơn, mẹ cần chú ý quan sát và canh chừng thời điểm cho bé bú. Thông thường là từ 1,5 giờ đến 2 giờ vào ban ngày, và 3,5 đến 4 giờ vào ban đêm cho một cữ bú.

4.3. Tạo không gian ngủ thoải mái cho bé

Để giải quyết tình trạng trẻ sơ sinh ngủ ít, mẹ cần sắp xếp cho bé một không gian ngủ yên tĩnh, thoải mái, điều chỉnh nhiệt độ trong phòng ngủ ở mức vừa đủ, không được quá nóng hoặc quá lạnh. Ngoài ra, có thể sử dụng thêm âm nhạc - những giai điệu nhẹ nhàng, êm dịu không chỉ giúp bé dễ dàng chìm vào giấc ngủ, mà còn kích thích tư duy, tăng khả năng ghi nhớ hiệu quả.

4.4. Thường xuyên thay tã

Song song đó, việc thay tã cho trẻ thường xuyên cũng là cách tạo ra môi trường dễ chịu cho trẻ ngủ sâu hơn. Mẹ nên lựa chọn các loại tã mềm mại, êm ái, có khả năng thấm hút tối ưu, nhằm mang lại cảm giác khô thoáng, thoải mái cho trẻ trong khi ngủ.

4.5. Chú ý đến chế độ dinh dưỡng của trẻ sơ sinh

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, đủ chất sẽ giúp bé có giấc ngủ ngon, đạt cân nặng chuẩn và phát triển chiều cao tối ưu. Cụ thể:

Với trẻ bú mẹ, trong thực đơn của mẹ cần đáp ứng những nhóm dinh dưỡng cơ bản, gồm chất đạm (thịt, trứng, cá, các loại hạt…), chất bột đường (ngũ cốc, ngô, khoai tây, đậu), chất béo (các loại cá giàu Omega-3, hạt lanh, dầu oliu) và nhóm rau củ quả giàu vitamin, khoáng chất. Bởi các dưỡng chất từ thực phẩm sẽ giúp cải thiện chất lượng nguồn sữa mẹ thanh mát hơn, đồng thời tăng cường chất xơ giúp ngăn ngừa táo bón để bé yêu có giấc ngủ ngon.

Với trẻ bú sữa công thức, bên cạnh cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng thiết yếu để trẻ phát triển toàn diện về thể chất lẫn trí não, mẹ nên ưu tiên chọn sữa có kết cấu đạm nhỏ, mềm, chứa nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa để bé dễ dàng hấp thu dưỡng chất mà không gặp phải các vấn đề về tiêu hóa. Cùng với đó, sữa có vị nhạt, thanh mát sẽ giúp bé dễ dàng làm quen hơn, hạn chế tình trạng nôn trớ hay ọc sữa.

4.6. Ru trẻ ngủ khi nằm trong cũi

Mẹ bế trẻ sau khi bú khoảng 20 phút rồi đặt con xuống cũi. Khi cho trẻ nằm vào cũi có thể con sẽ khóc i ỉ. Lúc này mẹ không nên bế trẻ lên ngay mà tiếp tục vỗ về nhẹ nhàng để con từ từ đi vào giấc ngủ. Trường hợp trẻ khóc to hơn thì mẹ mới cần bế và dỗ trẻ nín khóc. 

Bài viết trên đây đã cung cấp những thông tin về nguyên nhân trẻ sơ sinh ngủ ít và cách khắc phục tại nhà. Nhìn chung, nếu bé ngủ ít nhưng vẫn bú bình thường, vui vẻ, lên cân tốt thì bố mẹ không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu đã áp dụng mọi cách nhưng trẻ vẫn ít ngủ và quấy khóc kéo dài thì nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay nhé.